BIATEC - Skarbiec monet celtyckich z Zamku Bratysławskiego - banknot

 
 
W 2022 roku Galeria Miasta Bratysławy otworzyła nową multimedialną ekspozycję BIATEC. Z tej okazji zrodził się pomysł stworzenia pierwszego banknotu monetarnego Euro Souvenir z motywem skarbca monet celtyckich.
 
Wystawa została przygotowana przez Galerię Miasta Bratysławy we współpracy z Miejskim Instytutem Ochrony Zabytków w Bratysławie w celu zaprezentowania publiczności lokalnego dziedzictwa kulturowego cywilizacji celtyckiej za pomocą opowieści wizualnych.

Od XVIII wieku na terenie Bratysławy znaleziono 7 skarbów złotych i srebrnych monet, staterów, drachm, didrachmów, tetradrachm, oboli oraz dużą liczbę znalezisk rzadkich monet. Badania na ulicy Panskiej 19 przyniosły ważne odkrycie, a mianowicie znaleziska i dowody potwierdzające działalność mennicy celtyckiej.
Bratysławscy Celtowie byli wyjątkowi, ponieważ oprócz różnych motywów i symboli malarskich, głównie o charakterze religijnym i mitologicznym, posiadali również inskrypcje wybite na swoich monetach.
 
Znamy w sumie 16 napisów na największych srebrnych monetach, tzw tetradrachmy, które według analizy lingwistycznej mogą być imionami własnymi władców i monarchów. Najczęstszym jest napis B I A T E C, skąd wzięła się wspólna nazwa „biateks”. 
 
 

Biatec to imię osoby, przypuszczalnie króla, który pojawił się na celtyckich monetach bitych przez Bojów w Bratysławie (stolicy Słowacji ) w I wieku pne. Słowo Biatec (lub Biatex) jest również używane jako nazwa tych monet. W literaturze bywają też określane jako „heksadrachmy typu bratysławskiego” Biateki, a właściwie heksadrachmy i tetradrachmy wykonane z wysokiej jakości srebra i złota, opatrzone napisami wielkimi łacińskimi literami. Wśród 14 różnych napisów (m.in. NONNOS, DEVIL, BUSU, BUSSUMARUS, TITTO) najczęściej pojawia się BIATEC. Inskrypcje przedstawiają najstarsze znane użycie pisma na Słowacji i sąsiednich terenach. Monety mają średnicę 25 milimetrów i wagę 16,5-17 gramów. Awers zazwyczaj przedstawia różne przedstawienia głowy lub pary głów. Rewers zwykle przedstawia jeźdźca, ale zdarzają się też różne zwierzęta mitologiczne i prawdziwe.