Folder filatelistyczny - Zamek Piastowski

Zamek Piastowski to stary gród, którego początki są nie do końca znane. To najcenniejszy średniowieczny zabytek w województwie śląskim. Zachowana do naszych czasów budowla, będąca wynikiem wielu przebudów, dokonywanych w kolejnych wiekach, jest swoistą mieszanką stylów architektonicznych. Jednym z cenniejszych obiektów zamku jest kaplica św. Tomasza Becketa z Canterbury, zwana perłą śląskiego gotyku. Raciborski zamek i kaplicę można zwiedzać codziennie, odbywa się także szereg imprez.

Badania archeologiczne wskazują na powstanie raciborskiego grodu w X w. Jest on również wzmiankowany przez Galla Anonima, który wspomina, iż w 1108 r. wojska Bolesława Krzywoustego odbiły budowlę z rąk Morawian. Gród stał się później siedzibą polskiego kasztelana, a w II poł. XII wieku księcia Mieszka IV Laskonogiego, twórcy księstwa opolsko-raciborskiego, dzielnicowego władcy Polski. W XIII wieku na miejscu grodu powstał murowany zamek z gotycką kaplicą p.w. św. Tomasza Becketa. O tym, że gród był dobrze ufortyfikowany, świadczy odparcie w 1241 r. ataku Tatarów. Początkowo była to budowla drewniano-ziemna, później wzniesiono kolejne części z kamienia, zaś pierwsze partie ceglane powstały prawdopodobnie w wieku XIII. Na przestrzeni dziejów zamek należał do polskich Piastów, czeskich Przemyślidów, cesarza, polskich Wazów i różnych rodów szlacheckich. Początkowo w zamku rezydowali kolejni książęta piastowscy. W pierwszej połowie XIV w. zamek trafił w ręce Przemyślidów opawskich, za których Racibórz stracił na znaczeniu, a granice księstwa zmniejszyły się. Od wieku XVI budowla stała się własnością króla Czech, później przeszła w ręce rodów szlacheckich. Przez pewien czas należała do margrabiego Jerzego Hohenzollerna, który odnowił zniszczone zabudowania. W 1587 roku w zamku zatrzymał się arcyksiążę Maksymilian Habsburg -jeden z pretendentów do tronu polskiego. Zamek dalej zmieniał właścicieli, a byli nimi m.in. Bethlen Gabor, książę siedmiogrodzki oraz austriacki cesarz Ferdynand. W 1637 r. na zamku wybuchł pożar. Podczas odbudowy wieża bramna otrzymała wygląd barokowy. Zmieniono też gruntownie kształt skrzydła północno-wschodniego, które wzbogacono o arkadowy krużganek i loggię na piętrze. Rozbudowano poza tym skrzydło południowo-wschodnie. W 1645 roku zamek i księstwo raciborskie zostało zastawione Wazom. Później księstwo znalazło się z powrotem w rękach Austrii i kolejnych rodów. 24 sierpnia 1683 roku, w zamku zatrzymał się Jan III Sobieski w drodze na Wiedeń. W XVIII w. budowla była zapewne w nienajlepszym stanie, skoro król pruski Fryderyk II, odwiedzając Racibórz w 1742 roku, nie wybrał go na miejsce pobytu. W czasie wojen napoleońskich mieścił się tu szpital dla żołnierzy francuskich. 19 stycznia 1858 zamek ucierpiał znacznie podczas pożaru, po czym został gruntownie przebudowany. Od lat 30. XIX wieku do 1945 r. zamek należał do książęcego rodu Hohenlohe-Waldenburg-Schillingsfiirst z Rud (rodzina von Ratibor).

W latach 50-tych XX w. budowla, jak wiele innych obiektów zabytkowych w PRL, zaczęta znów niszczeć. Od lat 90-tych zeszłego stulecia zamek jest stopniowo odnawiany. W 2012 r. został odbudowany i udostępniony do zwiedzania. Dziś przyzamkowa kaplica rozpoczyna nowy rozdział i po raz kolejny zachwyca. Znawcy nie mają wątpliwości, że stanowi obecnie najcenniejszy tego typu obiekt w Polsce.